Per trein en boot naar Zweden met een klein kind: al mijn tips

Yes, we did it! Mijn lieve vriendin E en ik hebben in april samen over land de reis naar Zweden gemaakt, per trein en boot. Mét haar zoontje van 1 en mijn 22-weken-zwangere lijf. Samenvatting: dat was een succes!

In deze blogpost vertel ik je graag hoe we de reis aanpakten. En ik deel onze beste pro-tips, zodat jij net zo soepeltjes deze duurzame reis kunt maken.

Hoe reis je met de trein en boot naar Zweden?

Dat hangt er vanaf waar in Nederland je woont, want je kunt op verschillende plekken met de trein de Duitse grens over. Bijvoorbeeld bij Enschede en bij Arnhem. Om te weten wat voor jou het handigst is, kun je het beste je vertrekstation invullen op de website van Deutsche Bahn, met Kiel als eindbestemming.

In ons geval was de reis als volgt:

Dag 1: Elst – Arnhem – Duisburg – Hamburg – Kiel
We vertrokken ’s morgens om iets over 8 uit Elst. Eenmaal in Kiel wandel je naar de haven (10-15 minuutjes lopen) en daar stap je op de nachtboot naar Göteborg, van Stena Line.

Die boot vertrekt om 17.45 uur of 18.45 uur (hangt er vanaf welke dag van de week je reist). Hoewel je zó bij de haven bent, is het verstandig om een paar uur overstaptijd te rekenen. De Duitse treinen hebben namelijk nog weleens vertraging…. en je wilt de boot natuurlijk niet missen. ;-) Check dus bij het boeken van de trein of je in elk geval nog een volgende reisoptie hebt, mocht er onderweg iets misgaan.

Wij hadden de boot van 18.45 uur (inchecken vanaf 17.00 uur) en boekten een trein die rond 15.30 uur in Kiel was. Uiteindelijk waren we daar gewoon op tijd, dus konden we even lekker een taartje eten in de stad. Tip: bij Statt-Café Kiel (7 minuten lopen naar de boot-terminal) hebben ze lekkere vegan taartjes.

Zodra je op de boot bent, voelt het eigenlijk al een beetje alsof je op bestemming bent. Je kunt dan lekker uitpuffen, bijkomen, een hapje eten en je bed in kruipen. Heerlijk!

Dag 2, om 9.15 uur: aankomst in Göteborg. Jippie, je bent in Zweden! Vanaf de haven neem je eerst de tram naar het centrum. Die vind je bij halte Chapmans Torg, op ca. 5-10 minuten lopen van de haven. De trams gaan vaak (minstens elke 10 minuten) en je kunt met je pinpas of creditcard een kaartje kopen in de tram. De route naar de halte wijst zich vanzelf: check Google Maps, volg de bordjes of loop achter andere voetpassagiers aan.

Vanaf het centraal station kun je met SJ – de Zweedse spoorwegmaatschappij – verder reizen naar jouw bestemming. Heb je tijd te overbruggen voordat je trein vertrekt? Loop even naar Steinbrenner & Nyberg, een konditori op 5 minuten loopafstand van het station, voor heerlijke Zweedse kaneelbroodjes, chokladbollar en ander lekkers. Je kunt er ook rustig zitten met een kop thee.

Waar boek je deze reis?

Ik boek zelf direct via de betreffende maatschappijen:

Voor de trein is dat Deutsche Bahn. Je kunt deze website ook instellen op Nederlands of Engels. Voer gewoon je Nederlandse vertrekstation in en je Duitse aankomststation (in dit geval is dat dus Kiel). De website geeft dan de mogelijke routes.

Pro-tips voor treinreizen met kinderen:

• Let op, het aantal overstappen kan nogal verschillen. In de regel zeg ik: minder overstappen = beter, want minder kans om een overstap te missen. Bovendien scheelt het met kinderen een hoop gedoe.
• Check of je voldoende overstaptijd hebt. Je kunt in de boekingstool onder ‘Meer opties > Tussenhalte’ extra overstaptijd selecteren. Zeker op lange trajecten ga ik altijd voor minimaal 20 minuten, zodat een beetje vertraging niet direct een probleem is. Met een klein kind (inclusief kinderwagen) is 25-30 minuten overstaptijd geen overbodige luxe. Je moet immers eerst met de lift van het perron af, dan je weg vinden door de stationshal en weer met de lift het nieuwe perron op. Soms is het druk bij de liften.
• Ik zei het eigenlijk hierboven al: plan voldoende ‘buffertijd’ voor eventuele vertragingen. Liever een uurtje extra overbruggen in Kiel/Göteborg, dan moeten haasten om de nachtboot of aansluitende trein te halen. Die stress maakt je reis echt een stuk minder leuk.
• Voer altijd het totale aantal reizigers in, dus ook de (kleine) kinderen die gratis meereizen! Deutsche Bahn heeft namelijk een geweldige service genaamd ‘Kleinkindbereich’. Alle ICE’s en de meeste IC-treinen hebben zo’n kindercoupé of kinderzone. Je zit dan samen met andere gezinnen, of – helemaal luxe – je hebt je eigen privécoupé. Met deur die dicht kan en genoeg plek voor de kinderwagen en al je tassen. Maak je een zitplaatsreservering (en dat wil je sowieso), dan krijg je zo’n coupé automatisch toegewezen. Geloof me: dit maakt echt een wereld van verschil. Je hebt alle ruimte en privacy, je kindje slaapt waarschijnlijk makkelijker (want minder prikkels) en voelt je een stuk minder bezwaard tegenover andere reizigers als hij/zij een huilbui heeft. Hier lees je meer over deze service.

De bootreis boek je bij Stena Line. Het gaat dus om het traject Kiel-Göteborg. De boot vaart 1x per dag, 7 dagen per week, in beide richtingen. Je vertrekt eind van de dag uit Duitsland en komt ’s morgens om 9.15 uur in Zweden aan. In de boot heb je je eigen hut, een soort mini-hotelkamer met gewone (vaak deels opklapbare) bedden en een badkamertje met toilet, douche en wastafel.

Pro-tips voor reizen met kinderen:

• Stena Line vaart op dit traject met 2 verschillende schepen. Bij het boeken zie je welke boot op jouw vertrekdag vaart: de Stena Scandinavica of de Stena Germanica. De schepen lijken erg op elkaar, máár: de Stena Scandinavica is iets beter. Die heeft namelijk een openbare ‘living room’ waar je je eigen eten en drinken mag opeten. Ze hebben daar zelfs kinderstoelen die je bij je tafeltje kunt zetten. De Stena Germanica heeft zo’n ruimte niet. Iets om rekening mee te houden als je niet met je kleintje in een van de boordrestaurants wilt zitten. In de hut onze pastasalade opeten lukte uiteindelijk ook prima (met kleine S op schoot), maar het is toch net minder handig. Overigens hebben beide schepen wel een kids corner om te spelen :-).
• Bij je boeking kun je aangeven dat je een veiligheidshekje wilt voor het bed. Dit is een laag houten hekje dat je zelf tussen matras en bed schuift. Werkt waarschijnlijk prima voor baby’s die nog niet kruipen en voor peuters/kleuters. Maar als je kindje op een leeftijd is dat hij/zij zelf uit bed kruipt maar nog niet goed kan lopen, is het minder ideaal. Mijn vriendin E koos er uiteindelijk voor om samen met kleine S in 1 bed te slapen. Haar review: “Heel gezellig voor een keertje. Qua slaap niet ideaal, maar zeker ook geen struikelblok.”
• Voor zwangere vrouwen (en anderen die liever geen alcohol drinken): bij de bar serveren ze allerlei heerlijke mocktails! En niet eens heel duur – de mijne kostte 45 kronen, omgerekend zo’n 4 euro.

Eenmaal in Zweden boek je je verdere (trein)reis via SJ. Deze website is er ook in het Engels.

• In Zweden reizen kinderen tot 2 jaar gratis, als je aangeeft dat ze bij jou op schoot zitten. In de treinen is plek voor de kinderwagen.
• Wij reisden zelf maar een klein stukje met de Zweedse trein (1 regionale trein van 2,5 uur), dus verder kan ik hier weinig over zeggen, maar voor zover ik het kon beoordelen zijn ook hier de voorzieningen goed.

Nog meer tips en ervaringen voor als je deze reis maakt met kleine kinderen

• Let op: ook kleine kinderen hebben tegenwoordig een eigen paspoort nodig als ze naar het buitenland reizen. De paspoorten worden gecontroleerd voordat je de boot op gaat. Op tijd aanvragen dus, mocht je ‘m nog niet hebben.
• Twijfel je of je de kinderwagen meeneemt? E en ik zeggen: doen! Mogelijk hangt dit van je kind af, maar kleine S deed zijn ochtend- en middagdutjes in de wagen, terwijl-ie anders waarschijnlijk de hele reisdag niet had geslapen. Ook als je een stukje moet wandelen is het prettiger om de wagen bij je te hebben, dan om je kleintje (en alle bagage) de hele tijd te moeten dragen.
• Neem voldoende doekjes mee. Een paar grote hydrofieldoeken, vaatdoekjes om tafel, stoel en vloer mee af te nemen na een maaltijd onderweg, een extra pak vochtige babydoekjes – het komt echt van pas.
• Ja, de reis duurt best lang. Beeldscherm voor je kind mee dan maar? Nou, dat hóéft dus niet. Kleine S heeft welgeteld nul minuten schermvermaak gehad (krijgt-ie thuis overigens ook niet, dat scheelt misschien). Voor zo’n kleintje is er onderweg juist ontzettend veel te doen en te zien. Rondjes lopen door de trein, trapjes op en af, bekijken hoe deuren open en dicht gaan, de verschillende verdiepingen van de boot verkennen…. Je kind hoeft zich niet te vervelen.
• En jij zelf trouwens ook niet! Dit vond ik een eyeopener. Want waar ik normaal vaak urenlang series kijk of zit te werken om de reistijd door te komen, had ik nu het gevoel dat de uren minstens zo snel voorbijvlogen. Gewoon de nieuwsgierigheid van zo’n kleintje volgen en met hem/haar meebewegen is prima entertainment. Je ziet hele andere dingen dan normaal!
• Qua speelgoed: in haar tas had E een paar boekjes mee voor kleine S en zijn stapeltoren, dat was het wel. Bovendien bleken we onbedoeld allerlei ‘speelgoed’ bij ons te hebben: waterflessen en portemonnees bijvoorbeeld, hartstikke interessant. ;-)
• Wat ook enorm hielp, is dat we telkens hooguit 2-3 uur in een trein zaten, en daarna weer van omgeving wisselden. Dat zorgde voor precies de goede reuring en afwisseling.
• En wordt het dan toch even moeilijk voor je kindje, dan is het handig om wat extra snackjes achter de hand te hebben. Hier was gedroogd fruit een succes: appeltjes, abrikozen. Lekker kauwen, voor je het weet ben je weer een kwartiertje verder.

Wat moet ik verder écht meenemen?

Ook dit hangt natuurlijk van jezelf en je kindje(s) af. Maar ik zou in elk geval dit meenemen:

• Genoeg water. Op de boot kun je bijvullen maar eerder meestal niet.
• Maaltijden voor onderweg; fijn om niet afhankelijk te zijn van eettentjes op de route. Op de boot kun je overigens dineren in een van de restaurants, mocht je dat prettiger vinden. Maar persoonlijk neem ik graag gewoon een grote bak pastasalade mee. Als ontbijt hadden wij afsluitbare bakjes met van tevoren klaargemaakte havermout, waar we ter plekke een geschild appeltje doorheen roerden. Werkte perfect voor ons alledrie!
• Slabbetje, eigen bordje en drinkbeker voor je kind. Voor iedereen fijn als het eetritueel zo ‘gewoon’ mogelijk is. Om dezelfde reden kan het ook handig zijn om wat vertrouwd voedsel mee te nemen. Kleine S is bijvoorbeeld dol op bananen, dus die hadden we er een aantal in voorraad voor noodgevallen.
• Idem voor het slaapritueel (ook op locatie in Zweden trouwens). Dus neem de spullen mee die zo veel mogelijk de eigen slaapkamer nabootsen. Naast de favoriete knuffel bijvoorbeeld ook andere knuffels die in/bij het bedje staan, de babyfoon (sowieso handig), en een hoeslaken waar de geur van thuis in zit.
• Wegwerpluiers. Hoewel E en ik beiden groot fan zijn van wasbare luiers, is het onderweg toch net wat makkelijker als je niet ook nog een pakket gebruikte luiers achter je aan moet slepen. Of heeft iemand nog een handige duurzame tip hiervoor?
• Een paar afvalzakjes. Prullenbakken zijn er in principe ook onderweg, maar toch handig om bij je te hebben.
• Mesje om fruit mee te schillen/snijden.
• Voor ’s nachts: oordoppen en slaapmasker, zodat in elk geval één volwassene in het reisgezelschap een goede nachtrust heeft. ;-)

Conclusie: met een kind in de trein naar Zweden, is dat te doen?

In één woord: ja! Ik vond het al met al een heel positieve ervaring, en zou dit de volgende keer zo weer doen. Sterker nog, ik zie ernaar uit om deze reis ergens volgend jaar te maken met B en ons eigen kindje.

Ja, het is een hele tocht, maar Zweden is nu eenmaal ook een eindje hier vandaan ;-). En persoonlijk denk ik dat reizen met de trein voor een kindje prettiger is dan urenlang in een autostoeltje moeten zitten, of opgepropt in het vliegtuig. In de trein kun je rondlopen, om je heen kijken en er valt genoeg te ontdekken.

Bovendien: door dit soort reizen nu al te maken, wordt het ‘normaler’ om dat straks ook te doen als je kind ouder is. Persoonlijk geloof ik erin dat duurzaam reizen de toekomst is, en ik wil dit dan ook graag meegeven aan mijn kind.

Zelf ik heb geen moment gedacht ‘waar zijn we aan begonnen’. En nu we weer thuis zijn, ben ik supertrots op E en mezelf, dat we dit avontuur zijn aangegaan. Wat een gave levenservaring!