Welke strijd kies je? Die vraag kreeg ik vanmorgen van Mirjam. Binnenkort ga ik haar onlineprogramma Ankers voor actieve hoop volgen en dit was de 1-op-1-kennismaking.
Mooi toch, hoe een halfuurtje praten je weer zó op een ander spoor kan zetten.
Mirjam vroeg waarom ik dit programma wil volgen. Ik vertelde hoe ik me de laatste tijd weer zo vaak gedeprimeerd en verloren voel, als het gaat over de toestand van de wereld. De herverkiezing van Trump – en dichter bij huis: ons radicaal-rechtse kabinet – doen me de moed in de schoenen zakken. De tegenkrachten voelen zó groot en sterk.
Intussen zie ik om me heen mensen doorgaan met business as usual. We blijven in de auto stappen. We blijven kiloknallers kopen. We blijven vliegreizen maken. We blijven nieuwe televisies, keukens en smartphones aanschaffen terwijl de oude nog prima functioneren. We blijven plastic troep kopen bij de Action. We blijven het groen in onze tuinen slopen en vervangen door grind, beton en kunstgras. We blijven…
En ik snap het. Want ik doe het zelf ook. Sterker nog, afgelopen maanden vind ik het veel moeilijker om me aan mijn ‘duurzame principes’ (of waarden?) te houden. Ach, ik pak gewoon de auto, wat maakt het ook uit. Ach, ik eet weer eens vlees, net als iedereen in dit restaurant. Vooruit, ik bestel online wat nieuwe kleding, effe geen tijd en energie om weer eindeloos te speuren op Vinted.
Ik hoorde het onlangs ook een collega zeggen: ‘Ik ben weer gestopt met regenwater opvangen voor de plantjes op mijn balkon, want ja, wat maakt het nog uit.’
Ja, natuurlijk verandert er in de onderstroom wel degelijk iets. Dat zie ik óók. Geloof ik ook. Wil ik ook blijven zien. Maar intussen is vandaag nog gewoon vandaag. Ik ben er moe van. Alleen, hoe vermoeider je bent, hoe minder energie je over hebt om te vechten.
Tja, en nu? Ankers voor actieve hoop vinden dus. Want daar gaat het programma van Mirjam over: bouwen aan zelfzorg én zingeving. Hoe vind je nieuwe ankers – bronnen voor moed, liefde, plezier en kracht?
Mirjam zei: ‘We hebben niet kunnen kiezen om in deze tijd geboren te worden. Wel kun je kiezen hoe je ermee omgaat. Onderzoeken hoe je kunt groeien, ondanks én dankzij deze tijd.’
Ze stelde nog wat vragen, ik vertelde nog wat meer. En terwijl ik mezelf hoorde praten, dacht ik: shit, zijn die duurzame principes van me niet gewoon weer de zoveelste hoge eis geworden, als stok om mee te slaan? Niet goed genoeg, niet goed genoeg, nooit goed genoeg.
Ai, ben ik alweer hier beland. Maar ja, roept dan een stemmetje in me, er is zo weinig tijd en nog zo veel te doen. Ik wil dat deze planeet leefbaar blijft. Ik wil dat mijn dochter en háár kinderen in het jaar 2075 ook nog kunnen ademen, eten, leven. Het maakt me zo verdrietig dat dat misschien niet zo is.
True. Maar moegestreden maak je óók geen positieve impact.
Dus: welke strijd kies je?
Mirjam zei: ‘Ik woon in Frankrijk en als je hier je buren voor het eerst te eten uitnodigt, kún je ze niet iets vegetarisch voorzetten. Dat is gewoon echt not done hier. Het zit te diep. Ja nu, nu ik ze een beetje ken, kan ik het misschien een keer proberen. Maar daarom kies ik een andere strijd: de biodiversiteit, dat is mijn ding geworden. Ik laat het gras in de tuin hoog groeien – hebben ze ook commentaar op – en ga daar het gesprek over aan. Zo verspreid ik dit verhaal.’
Ze zei ook: voor alles is een tijd. En soms is het de tijd nog niet – of nú even niet.
Je hebt een jong gezin, zei ze. Dat betekent dat je veel minder tijd en energie over hebt. Je bent vermoeider: je energie gaat ergens anders naartoe. Zo kan het dus zijn dat de dingen die je eerst moeiteloos deed – zoals misschien treinreizen of helemaal plantaardig eten – nu even te veel gevraagd zijn.
Ja, dacht ik, ze heeft gelijk. En ineens besef ik hóé hard de schreeuwende stemmetjes ongemerkt weer zijn geworden. Het verlangen naar steeds groener leven, alles goed willen doen. Daar vervolgens in falen (want moe) en verzanden in zelfkritiek.
Welke strijd kies je? Wat doe je met hart en ziel, en wat laat je bewust (even) gaan?
Ik ga het verder onderzoeken.
PS. Leestip van Mirjam: Actieve hoop van Joanna Macy. ‘Een ontzettend warm, wijs boek.’
PS. Vind je Ankers voor actieve hoop interessant klinken? Goed nieuws, je kunt nog meedoen. Het programma bestaat uit twee sessies van 2,5 uur, op vrijdag 13 en vrijdag 27 juni. Plus een terugblik en een persoonlijke intake. Misschien zie ik je wel daar. :)
Geef een reactie