méér doen door minder te doen

Zo, dat was wel even met de billen bloot hè, deze week?
Jeetje, twee komma acht aardes, het galmt nog na in m’n hoofd.

Maar goed, genoeg getreurd – zitten sippen helpt mij én jou niet verder. Interessantere vraag: wat kan ik doen om mijn milieu-impact te verkleinen?

Ik doe het al (relatief) goed

Laat ik beginnen mezelf een compliment te geven. Want hé, ik begin natuurlijk niet bij nul. Impliciet liet de test ook helder zien wat ik al wél doe:

• Ik eet vegetarisch – en sinds kort voor 90 procent plantaardig.
• In principe ben ik gestopt met vliegen. Zeg nooit nooit, maar ik wil het zo veel mogelijk vermijden.
• Ik koop mijn kleding bewust. Dat wil zeggen, mijn kast heeft per seizoen een maximumaantal kledingstukken (33!) en in tegenstelling tot een paar jaar eerder koop ik niet meer lukraak nieuwe dingen. Ik ga alleen winkelen als ik écht wat nodig heb.
• Ik let op hoe lang ik onder de douche sta (= zo kort mogelijk).

Oké, hartstikke goed Suusie! En dat bedoel ik niet sarcastisch – ik meen het, je successen vieren is superbelangrijk als het om dit soort dingen gaat. Ja, je kunt altijd méér doen en dat is (bijna) altijd een goed plan. Maar vergeet ook niet waar je al staat. En wees daar blij mee, trots op.

Maar er valt ook nog veel te winnen…

Ja, de uitslag loog er niet om. Maar wat zien we nu precies op dit plaatje?

Ik trek er een paar conclusies uit:

1. Ik kan heel, héél veel winst behalen door minder spullen te kopen. Of minder nieuwe spullen, in elk geval.
2. Treinen mag dan ‘milieuvriendelijk’ zijn, mijn ov-impact is alsnog flink. Bijna net zo groot als mijn impact door autorijden.
3. De auto begint ook best een grote ecologische kostenpost te worden. Toen ik nog alleen woonde reed ik amper, alleen soms met de Greenwheels naar klanten. Maar nu B en ik een auto voor de deur hebben, is het soms toch best makkelijk…
4. En tot slot: wat wonen betreft kan ik ook nog stappen zetten. Hoewel m’n mogelijkheden beperkt zijn (want huur- en geen koophuis), kunnen we bijvoorbeeld wel radiatorfolie aanbrengen. Mooie timing ook, nu binnenkort de kachel weer aangaat.

Omdat je nu eenmaal niet alles tegelijk kunt doen, wil ik graag beginnen bij de post waar ik het meest te winnen heb: minder spullen kopen dus.

Minder spullen kopen

Stél dat het me lukt om komend jaar de helft minder geld uit te geven aan nieuwe spullen. Dat zou gigantisch veel schelen:

Wauw, dat is nog maar 1,5 aardbol!

Ik realiseer me trouwens wel dat ‘spullen’ in deze tool uitgedrukt zijn in geld. Dat zou impliceren dat je minder belastend leeft als je goedkope prul uit China koopt, dan wanneer je premiumkwaliteit materialen uit Nederland aanschaft. Dat lijkt me onzinnig.

Ik kan zo snel niet vinden hoe dit zit – voor nu ga ik er maar vanuit dat het Verborgen Impact-rekenmodel werkt met gemiddeldes, en dat het bedrag dat je invult een indicatie geeft.

Van een bloglezer kreeg ik ook de opmerking dat het principe van ‘je carbon footprint berekenen’ oorspronkelijk uit onverwachte hoek komt: van de vervuilende industrie. In de zin van ‘lekker de aandacht van jezelf afleiden door te wijzen op de verantwoordelijkheid van het individu’.

Ook daar moet ik nog in duiken, maar laat ik er nu dit over zeggen: ja, om klimaatverandering écht tegen te gaan kunnen we het als burgers niet alleen. De politiek moet mee. De wetgeving moet mee. En de grote bedrijven moeten mee.

Maar dat betekent niet dat je niets kunt doen. Integendeel. Veruit de meeste grote veranderingen in de samenleving beginnen niet bij wetgeving – maar bij individuen die het anders willen. In aflevering 4 van de podcast Klimaattherapie (en in haar boek Ooit aten we dieren) vertelt Roanne van Voorst er een heel interessant verhaal over.

Publieke opinie is een ontzettend krachtig middel om de maatschappij te sturen. Kijk naar de afschaffing van de slavernij, de discussie over Zwarte Piet en zelfs naar wat nu gebeurt in de coronacrisis. Beleid staat nooit op zichzelf. Zonder draagvlak ben je nergens.

Ga maar na: als de overheid nú zou zeggen dat vlees eten voortaan verboden is, krijgen we hoogstwaarschijnlijk gigantische protesten (of erger). Maar als een significant deel van de bevolking ervan overtuigd raakt dat vlees eten niet meer van deze tijd is, wordt dat een heel ander verhaal.

Maar goed, minder kopen dus. Of in elk geval: minder nieuwe dingen kopen. Ik vind het wel een interessante uitdaging. Marktplaats, kringloopwinkels, refurbished shops, ruilplatforms, repaircafés… Er zijn zo veel manieren waarop ik kan leren om langer te doen met de spullen die al bestaan, in plaats van steeds bij te dragen aan de productie van nieuwe dingen.

Oké, dus hoe pak ik het aan?

Om die ambitie (‘minder spullen kopen’) dan maar meteen te koppelen aan concrete doelen:

• Ik wil drie kringloopwinkels in de stad verkennen. Gewoon eens naar binnen om vertrouwd te raken met de plek, zien wat ze allemaal hebben. Zodat ik ook aan die plek denk als ik ergens naar op zoek ben. (Dat verschilt natuurlijk per moment, maar in mijn ervaring verschilt het ook nogal per kringloopwinkel.)
• Als ik in de toekomst een nieuwe telefoon, laptop of andere gadget wil, ga ik op zoek naar een refurbished exemplaar. Ook nog eens goed voor m’n portemonnee; B kocht een refurbished iPhone 7 waarvoor hij de helft minder betaalde dan ik voor mijn nieuwe exemplaar. Ze functioneren precies even goed.
• Heb ik mijn zinnen gezet op wat nieuws? In plaats van meteen naar de stad te rennen of naar de webshop te surfen, ga ik:
  1. Checken ik het kan lenen van iemand in mijn omgeving.
  2. Op Marktplaats kijken, daar is het aanbod enorm.
  3. Tijd nemen om me af te vragen of ik dit écht nodig heb. Hoe vaak heb ik niet gedacht dat ik écht wat wilde hebben, maar bleek dat een paar maanden later best mee te vallen? (Heel vaak dus.)
• Boeken leen ik in principe bij de bieb. Of van vrienden. Dit doe ik al een aantal maanden en bevalt supergoed. De meeste boeken lees ik toch maar één keer!
• Kleding: Project 333 zorgt dat ik precies koop wat ik nodig heb. Alleen mooie items die ik écht ga dragen dus, geen twijfelgevalletjes die vooral ik uit hamsterwoede (‘ach, uitverkoop!’) aanschaf.
• Ik wil me verder gaan verdiepen in duurzame (dierproefvrije & vegan) cosmetica. Mijn haar was ik al een tijdje met Werfzeep, bijvoorbeeld.
• Tot slot: ik houd sinds vorige maand precies bij welke spullen ik allemaal koop. Inzicht in je huidige situatie is immers de eerste stap naar verandering. :-) Ik merk nu al dat dit me enorm helpt om me bewust te worden van wanneer ik eigenlijk iets aanschaf – en wat dat dan is. Bovendien kan ik dan straks zien of het over een jaar inderdaad minder is!

Oké, deze lijst lijkt me voorlopig meer dan genoeg. Al zijn jullie tips en aanvullingen natuurlijk héél welkom! Misschien zie ik immers een gigantisch winstpunt over het hoofd…

Zo, tijd om van m’n vrije dag te genieten. Even naar de bieb, lunchen naar een vriendin, pianoles en dan door naar m’n voorleeskindje. Best een druk programma, als ik het zo opsom, maar het zijn allemaal dingen waar ik naar uitkijk.

Ik wens je alvast een fijn weekend!