droog

Ik denk de laatste weken weer veel na over het klimaat. Doordat het zo warm is, wellicht, en zo droog – ik schrok echt van hoe dor alles in Frankrijk was. De oude eiken op het campingterrein stonden op het punt van omvallen, vertelde de eigenaar verdrietig. Vier zomers lang nauwelijks regen, er is maar zo veel wat zo’n boom aankan.

En nu ben ik weer in Nederland, en is het hier Spaans benauwd. Net als vorig jaar. En het jaar daarvoor. ‘Wen er maar aan, dit is het nieuwe normaal’, las ik gisteren nog in de krant.

Oké, stel dat dit het is, dan is dat wennen – maar wat als het nóg warmer wordt? (En spoiler: dat wórdt het, als we niets doen.)

Ik ben ook bezig de podcast Klimaattherapie te beluisteren. Niet echt iets waar je vrolijk van wordt, maar het drukt me wel zodanig met de neus op de feiten dat ik me er niet meer goed bij voel m’n ogen te sluiten.

Een paar (van de vele) dingen die me bijblijven:

1. Nederland gaat voor een heel groot deel overstromen. De vraag is niet óf, maar wanneer.
2. De aarde warmt nu vooral op doordat wij mensen dingen doen. Maar als we boven de 2 graden opwarming komen (en dat gaan we, als we niets doen) treden er ook mechanismen in werking waardoor de aarde uit zichzélf nog veel harder gaat opwarmen. Dan staan we als mensheid buitenspel – ook al stoppen we dan totaal met CO2-uitstoot, de aarde wordt heter en heter.
3. Vanaf 2050 worden grootschalige hongersnoden verwacht, als gevolg van klimaatveranderingen. Niet alleen in Afrika of andere landen ver weg, ook hier.
4. De huidige overheid is een obstakel om werkelijk iets te doen. Pas als de politieke wil tot een systeemverandering er is, kunnen we écht om – en dan kan er plots heel veel, zie corona. Op dit moment staat het er politiek echter niet rooskleurig voor. Zowel onze minister van Financiën als die van Economische Zaken is oud-medewerker van Shell…
5. Er is een enorme lobby gaande vanuit schadelijke industrieën, waarbij wetenschappers worden omgekocht om de klimaatcrisis te downgraden. En nee, dat is geen complottheorie. Was het maar zo.

Wat eeen rotzooi, he? Toch wil ik er mijn ogen niet meer voor sluiten – en met ogen sluiten bedoel ik: onbekommerd nieuwe spullen blijven kopen, dierlijke producten eten, in tientallen vliegtuigen stappen.

Ik kan het simpelweg aan mezelf niet verantwoorden. Ik bedoel: als ík, een rijke hoogopgeleide vrouw uit Nederland, met een stabiele thuissituatie, een goed stel hersens en genoeg vrije tijd, het al niet kan opbrengen om stappen te zetten om planeetvriendelijker te leven – wie dan wel?!

Het góede nieuws is dat ik, als gevolg hiervan, enorm gemotiveerd ben om meer stappen te zetten. En om mezelf niet weer de put in te praten: ik zie ook dat ik dit jaar best op de goede weg ben. Dat ik steeds minder dingen doe die in strijd zijn met mijn waarden. Zo wordt vegetarisch eten de laatste weken eindelijk echt weer ‘makkelijk’. Waar ik de eerste maanden nog regelmatig hunkerde naar een biefstuk of burger, behoorlijk last van FOMO had als ik bij O’Panuozzo niet langer m’n favoriete pizza kon bestellen en me tijdens wijnclubavonden moest inhouden niet stiekem een plakje fuet mee te pakken, sinds een tijdje merk ik een ommekeer.

Ik wíl het echt niet meer eten.

Sterker nog, het idee dat ik mijn tanden weer in een lap dood dier zet, geeft me een gevoel van afkeer. (Ik besef dat dit licht hypocriet is omdat ik nog wél af en toe vis eet, maar ik voel dat ik daar over niet al te lange tijd ook mee ga ophouden – het begint me langzaamaan een beetje tegen te staan en in restaurants kies ik tegenwoordig vaker uit plezier de vegetarische optie. Maar dit is precies de volgorde waarin ik het wil; niet te veel forceren, maar goede gewoontes inbouwen die op termijn een domino-effect hebben.)

Andere goede dingen: onze waterbesparende douchekop, die 4 in plaats van 8 liter water per minuut verbruikt – dit scheelt per dag zo vijftig liter water in ons huishouden. Reken maar uit: bijna 20.000 liter per jaar! En mocht je denken dat de aanschaf van zo’n ding een fortuin kost: nee. 17 euro.

Of je het verschil merkt tussen zo’n douchekop en een ‘gewone’? Ja, twee dagen. Daarna ben je eraan gewend – merkten zowel B als ikzelf. En grappig feitje: laatst douchte een vriend hier en die vond zelfs dat we zo’n lekkere douche hebben!

Ja, en dat ‘niet vliegen’ natuurlijk. Heb ik even geluk dat corona het me dit jaar een stuk makkelijker maakt met dit voornemen. Maar weet je, ik denk nu al dat ik ook na 2020 niet meer wil vliegen. Ik zeg niet nóóit meer – je weet niet hoe het leven loopt – maar het is eigenlijk net als Loes schreef: een besluit om alleen bij hoge uitzondering te vliegen.

Intussen heb ik al twee dagen volledig plantaardig gegeten, en het stemt me hoopvol hoe moeiteloos dit ging. Weet je, ik denk dat dat ook vooral komt doordat ik de afgelopen jaren, in rustig tempo, steeds meer vertrouwd ben geraakt met plantaardige producten. Ik smeerde zo nu en dan hummus op brood. Probeerde vegetarische belegsoorten uit, zoals vega-filet americain en de vega-kip van Quorn, die ik beide lekker vind. Kocht eens sojayoghurt in plaats van koeienyoghurt en ontdekte welk merk ik het meest smaakvol vind (AH KwarQ soja en Alpro Mild & Creamy naturel ongezoet). Leerde nieuwe plantaardige maaltijden te koken.

En nu komen al die kleine inspanningen bij elkaar.

Tijdens de vakantie kwam zelfs ineens een gedachte in me op waar ik zelf bijna van schrok: dat ‘een jaar geen vlees‘-experiment, misschien doe ik dat volgend jaar wel met kaas.